شيخ محمد اسماعيل سنڌي ادب ۽ لطيف شناسيءَ جي انهن عالمن منجهان هو
جيڪي ڪنهن غرض کان سواءِ علمي پورهيو ڪندا رهندا آهن. پاڻ سنڌي ٻولي، لوڪ ادب، سنڌ
جي تاريخ، درسي ڪتابن ۽ لطيف بابت تحقيق تي مڪمل عبور رکندو هو. پاڻ سنڌ ٽيڪسٽ بوڪ
بورد، سنڌي ادبي بورڊ، ثقافت کاتي، لطيف چيئر ۽ سنڌي لينگئيج اٿارٽيءَ جهڙن ادارن
جي مختلف تحقيقي پروجيڪٽن ۾ دلجوئي سان ڪم ڪيائين.
ڪامريڊ ڄام ساقي
تنهنجو ساٿي منهنجو ساٿي
سر بزم یار چلے گئے
عاجز جمالي
ماڻهوءَ
کي سمجهڻ لاءِ حياتي ڪافي نه ٿي رهي پر عشق کي سمجهڻ اڃا به اوکو ڪم آهي. عشق کي
سمجهڻ لاءِ زمانا گهرجن ٿا، ڪيئي زندگيون گهرجن ٿيون. هُو جيڪو هڪ ماڻهو هو، پر
تاريخ لاءِ هُو هڪ مونجهارو ثابت ٿيو، هُو تاريخ کي ڇرڪائيندو رهيو. هُو عاشق هو
ته لکين ماڻهن جو محبوب به هو. هُو صوفي هو لا ڪوفي هو، هُو مرشد هو ته سندس
هزارين مريد هئا. هُو باغي هو ته هن سنڌ ۾ هزارين باغي پيدا ڪيا. هُو انقلابي هو،
هُو اڏول هو، هُو شاعر هو، هُو صحافي هو، هُو پورهيت به هو ته پورهيت اڳواڻ به هو.
هُو ڀٽائيءَ جو سر کاهوڙي هو ۽ چوندو هو ته،
نه ڪا ڪن
فيَڪون هئي نه ڪو لڱ لحم
بنيو
هو نه بت ۾، اڃا ڪي آدم،
مون
توهين سين سڱ، اها ساڃاءِ سپرين (شاهه)
