قائد عوام ذوالفقار علي ڀٽو - ميمڻ عبدالغفور سنڌي

قائد عوام ذوالفقار علي ڀٽو [ 1928ع – 1979ع ]

ميمڻ عبدالغفور سنڌي

لاڙڪاڻو، سنڌ جو مکيه شهر آهي. سياسي ۽ ادبي اعتبار کان سڄيءَ سنڌي ۾ لاڙڪاڻي کي فوقيت حاصل آهي. سياسي لحاظ کان به سنڌ جي آئينده جو فيصلو ڪنهن زماني کان هن شهر ۾ ئي ٿيندو رهيو آهي؛ ۽ لاڙڪاڻي جي سياستدانن کي سنڌ جي سڀني سياستدانن تي فوقيت حاصل رهندي آئي آهي. سنڌ جا وڏا وزير يا وزير هر دؤر ۾ لاڙڪاڻي مان ئي مڙئي ٿيندا رهيا آهن. ڪوبه اهڙو دؤر نه رهيو آهي، جنهن ۾ لاڙڪاڻي جو ڪو ماڻهو وزير نه ٿيو آهي.

 

پاڪستان تي جڏهن آمريت مسلط ٿي هئي، ته اُن کي هٽائڻ لاءِ سڀ راهون بند ٿيل هيون، تڏهن هڪ عظيم سياسي هستي لاڙڪاڻي مان ئي اُٿي کڙي ٿي هئي؛ جنهن آمريت جي خلاف عوامي جدوجهد جي اڳواڻي ڪئي. اُهو عظيم سياسي رهنماءُ، فخر ايشيا، قائد عوام ذوالفقار علي ڀٽي جي شخصيت هئي؛ جنهن آمريت جي بت کي ڀڃي پورا ڀورا ڪندي ”عوامي حڪومت“ کي وجود ۾ آندو هو. هيءَ هڪ اُها عظيم شخصيت هئي؛ جنهن 1971ع جي ”پاڪ – هند جنگ“ کانپوءِ ”پاڪستان“ جي ٻڏندڙ ٻيڙيءَ کي بچائي ورتو هو، نه فقط ايترو، پر پاڪستان جي تباهه حال معيشت کي پڻ پنهنجي ذاتي صلاحيتن وسيلي مستحڪم بڻايو هو. اُن سان گڏوگڏ بين الاقوامي حيثيت سان پاڪستان کي پروقار بڻايائين. لاڙڪاڻي کي سندس ذات تي سدائين فخر رهندو.

جناب ذوالفقار علي ولد شاهنواز خان ڀٽو لاڙڪاڻي ضلعي ۾ رتيديري تعلقي جي ڳوٺ خدا بخش ڀٽي ۾ 14 شعبان 1347هه مطابق 5 جنوري سنه 1928ع تي تولد ٿيو. ننڍپڻ کان ئي نهايت ذهين هو. ستت ئي آڪسفورڊ يونيورسٽيءَ مان ايم – اي (سياست) ۾ پاس ڪري، ڪجهه وقت لاءِ اُتي ئي ليڪچراريءَ جي عهدي تي فائز رهيو؛ پوءِ لنڊن مان بئريسٽريءَ جو امتحان امتيازي حيثيت سان پاس ڪري، 1956ع ۾ پاڪستان واپس وريو. اُن کانپوءِ ڪراچيءَ ۾ قانون واري ڪاليج اندر ليڪچرار به ٿي ڪم ڪيائين؛ جتان 18 مئي 1958ع تي سياست جي ميدان ۾ ايندي، وزير تجارت بڻيو.

27 آڪٽوبر 1958ع تي، جڏهن ايوب خان ڏاڍائيءَ سان سڪندر مرزا کي زوريءَ لاهي پاڻ صدر بڻيو، تڏهن به ڀٽو صاحب وزير جي عهدي تي فائز رهيو. 1963ع تائين سندس فوليا بدلجندا رهيا. ساڳئي ئي سال جڏهن محمد علي بوگره وفات ڪئي، ته سندس جاءِ تي ڀٽي صاحب کي وزير خارجه مقرر ڪيو ويو؛ جنهن عهدي تي پاڻ جون 1966ع تائين نهايت ديانتداريءَ سان ڪم ڪندو رهيو.

هندستان ۽ پاڪستان جي وچ ۾ جيڪا 1965ع ۾ جنگ لڳي هئي، تنهن لاءِ ڀٽو صاحب آمريڪا ڏانهن ”اقوام متحده“ ۾ هن سوال کي پيش ڪرڻ لاءِ ويو؛ جتي هن مرد مجاهد اهڙي ته جوشيلي تقرير ڪئي، جنهن تمام ملڪن جي ميمبرن کي ڏندين آڱريون ڏئي ڇڏيون. جنگ بعد ايوب خان کيس حڪومت کان علحده ڪري ڇڏيو. پوءِ جناب ڀٽي صاحب ”پاڪستان پيپلس پارٽي“ جي نالي سان پنهنجي هڪ علحده سياسي جماعت جوڙي؛ جنهن 1970ع ۾ وڏي اڪثري سان اليڪشن کٽي ورتي.

1971ع واري ٻي پاڪ – ڀارت لڙائي ختم ٿيڻ تي، اُن وقت جي صدر يحيٰ خان (وفات 8–8–1980ع) صدارت جون واڳون سندس حوالي ڪيون. پاڻ 4 جولاءِ سنه 1977ع تائين آئيني طرح سان پاڪستان جو وزيراعظم رهيو. سندس دؤر- حڪومت ۾ ”پاڪستان“ ترقيءَ جي راه تي گامزن ٿيندو رهيو – 4 جولاءِ 1979ع تي وفات ڪيائين؛ کيس اَباڻي قبرستان (نئون ديرو) ۾ جاءِ ڏني وئي.

(1) – اوڀر بنگال کي ”اوڀر پاڪستان“ به سڏبو هو، جيڪو 1971ع ۾ پاڪ- هند جنگ ۾ اسان کان علحده ٿي، آزاد مملڪت ”بنگله ديش“ بڻجي ويو.