محمود مغل - عائشه جمالي

محمود مغل

خوابن کي حقيقت ۾ بدلائيندڙ

 ڳالهه ٻولهه: عائشه جمالي

محمود مغل جي شخصيت هر دلعزيز آهي. هن سدائين پيار ڪرڻ سکيو آهي. نفرت جو نالو سندس ڊڪشنري ۾ ناهي. هو خوابن تي گهٽ ۽ حقيقت تي وڌيڪ يقين رکندو آهي. منجهس خوابن کي حقيقت ۾ بدلائڻ جي صلاحيت آهي. سندس تعلق سيوهڻ شهر سان آهي. پاڻ ميان نور محمد مغل جي گهر ۲۷ نومبر ۱۹۶۱ع ۾ پيدا ٿيو. محمود مغل ڪهاڻيڪار، ناول نگار، ڊرامه نويس، ڪالم نگار، ريڊيو ۽ ٽي وي جو بهترين ڪمپيئر آهي.

مان عبرت جي ”سندر ايڊيشن“ لاءِ انٽرويو ڪرڻ لاءِ پهتس ته ڪنهن ڪم ۾ مصروف هو. منهنجو آواز ٻڌي ڪم ڇڏي مون کي ڀليڪار ڪيائين. سندس هٿ ۾ ڪتاب هو، سندس آفيس ۾ کوڙ سارا ڪتاب، سندس ادب دوستيءَ جي شاهدي به ڏئي رهيا هئا. هو ڪرسيءَ تي ٺهي ٺڪي ويٺو ته مون کانئس سوال ڪيو ته؛ ”اوهان کي ميڊيا، يعني ريڊيو ۽ ٽي وي تي اچڻ جو شوق ڪيئن جاڳيو؟“

مرڪي جواب ڏنائين ته؛ ”مون کي ننڍي هوندي کان ئي مشهور ٿيڻ جو شوق هوندو هو. اپريل ۱۹۸۲ع تي ريڊيو ۽ ۱۹۸۹ع ۾ ٽي وي جوائن ڪيو.“

ريڊيو تي پهرين پروگرام بابت، سوال جي جواب ۾، محمود مغل وراڻيو ته؛ ”ريڊيو تي منهنجو پهريون پروگرام ادبي سنگت هو، جيڪو نصير مرزا رڪارڊ ڪيو. خوشيءَ جي ڳالهه آهي ته نصير مرزا هن وقت ريڊيو حيدرآباد جو اسٽيشن ڊائريڪٽر آهي.“

هن وڌيڪ ٻڌايو ته؛ ”مان بلڪل عجيب قسم جو انسان آهيان، مون کي ڪڏهن به ڪنهن کان ڊپ ناهي لڳندو.“

ننڍپڻ جون يادگيريون ذهن جي ڪينواس تي آڻيندي هن ٻڌايو ته؛ ”اوهان کي حيرت ٿيندي ته ننڍپڻ ۾ مان تمام گهڻو روئيندو هوس ۽ مون کي چيو ويو ته اسٽيج تي قرآن شريف پڙهه. جڏهن اسٽيج تي پهتس ته گهٻرائجي پريشان ٿي ويس. اڳتي هلي منهنجي استادن منهنجي مدد ڪئي. انهن جي رهنمائي سان ۱۹۷۹ع ۾ پنهنجي ڪيريئر جو آغاز ڪيم.“

ميڊيا بابت سوال ڪيم؛ ”اوهان جي خيال ۾ ميڊيا ڪيتري حد تائين ملڪي ماڻهن تي اثر ڪيو آهي ۽ ميڊيا جي ڪري معاشري ۾ ڪيتري بهتري آئي آهي؟“

محمود ڪجهه سوچيندي جواب ڏنو ته؛ ”ميڊيا اسان جي معاشري تي تمام گهڻو اثر انداز ٿيو آهي. اڳ ماڻهن کي خبرن ۽ ڪرنٽ افيئرز بابت ايتري ڄاڻ ڪا نه هئي. پر هاڻي ميڊيا جي وسيلي ماڻهو، دنيا جو حال احوال ۽ معلومات رکن ٿا.“

مون کانئس پڇيو ته؛ ”اوهان ليکڪ ۽ ڪمپيئر هئڻ سان گڏوگڏ، سنڌ يونيورسٽي ۾ پروفيسر آهيو. ايترين ذميوارين کي ڪيئن ٿا مئنيج ڪيو؟“

هن جواب ۾ هڪ ڊائري ڏيکاري ۽ چيو ته؛ ”مان پنهنجي ڪلاسن جو وقت، ڊائري ۾ لکندو آهيان ۽ هڪ ٽائيم ٽيبل جوڙيندو آهيان. مان وقت جو پابند آهيان. مون کي ڪا ڪوٺ ملندي آهي ته مقرر وقت تي پهچي ويندو آهيان.“

سوال ڪيومانس ته؛ ”گهر وارن کي ڪيترو وقت ڏيندا آهيو؟“

جواب ۾ وراڻيائين ته؛ ”گهر وارن کي به وقت ڏيندو آهيان. جڏهن به کين منهنجي مدد جي گهرج پوندي آهي ته هر قدم تي سندن ساٿ ڏيندو آهيان. مان پنهنجي گهر وارن سان بلڪل دوستاڻي نموني هلندو آهيان. پر جڏهن ڏسندو آهيان ته هو غلط آهن ته کين دڙڪا به ڏيندو آهيان. پوءِ پيار سان کين سمجهائيندو به آهيان.“

سوال پڇيم ته؛ ”اوهان کي ٻڌندڙن ۽ پڙهندڙن يا شاگردن کان سٺي موٽ ملندي آهي؟“

محمود مغل چيو ته؛ ”سٺي موٽ ملڻ تي خوشي ٿيندي اٿم. پر مان ان تي يقين ناهيان رکندو ته ڪنهن جي مدد ڪئي اٿم ته ٻيو به منهنجي مدد ڪري.“

مون کانئس پڇيو ته؛ ”تمام سٺي چوڻي آهي ته قلم ۾ طاقت آهي. ته ڇا اوهان پنهنجي قلم جي ذريعي معاشري ۾ ڪا بهتري آندي هجي يا ان سلسلي ۾ ڪا ڪوشش ڪئي هجي؟“

محمود مغل جواب ڏنو ته؛ ”ها، مون ڪوشش ڪئي پر مون کي ڪا موٽ نه ملي. پوءِ مون مايوس ٿي لکڻ گهٽائي ڇڏيو.“

هڪ سوال جي جواب ۾ هن وراڻيو ته؛ ”منهنجي نظرن ۾ سڀ شاگرد برابر آهن. منهنجي پڙهائڻ جو انداز اهڙو آهي جو پهرئين ڏينهن، پنهنجي شاگردن کي ڪجهه هدايتون ڪندو آهيان ۽ ها منهنجي ڪلاس ۾ سڀ برابر آهن. نڪو ڇوڪرو آهي ۽ نه ڪا ڇوڪري. سڀ دوستن وانگر آهن ۽ گڏجي سڏجي پڙهندا آهن. ڪو به زباني مسئلو ناهي هوندو. ڪلاس ۾ سنڌي، اردو، پشتو سڀئي ٻوليون ڳالهايون وڃن ٿيون. منهنجي نظر ۾ سڀئي خوبصورت ٻوليون آهن ۽ جڏهن به مان شاگردن کان مڊٽرم وٺندو آهيان ته کين سندن پيپر ڏيندو آهيان ته اهي پاڻ پنهنجي پيپرن تي ڪلڪ ڪري غلطيون سڌارين.“

صحافت بابت سوال ته؛ ”سٺو صحافي ٿيڻ لاءِ ڪهڙيون خوبيون هئڻ گهرجن؟“

جواب ۾ چيائين ته؛ ”سٺي صحافي ٿيڻ لاءِ ضروري آهي ته کيس ڪرنٽ افيئرز ۽ تازن واقعن ۽ ماضيءَ جي حوالي سان به مڪمل ڄاڻ هجي.“

شاگردن لاءِ پيغام ڏيندي محمود مغل چيو ته؛ ”ايترو چوڻ چاهيندس ته اوهان پنهنجو ڪم پاڻ ڪيو ۽ وقت تي ڪيو. وقت جي پابندي ڪريو.“

ها ڪنهن به ماڻهوءَ جي سڃاڻپ، سندس دوستن سان ٿيندي آهي. محمود مغل جي ويجهي دوست پروفيسر ليکڪ ڪمپيئر جو چوڻ آهي ته؛ ”محمود مغل تمام دوستاڻي طبيعت جو مالڪ آهي. هر ڪنهن سان مرڪي ملندو آهي ۽ هر ڪنهن جي عزت ڪندو آهي. ڪڏهن به ڪنهن کي محمود مغل جي ضرورت پوندي آهي ته موجود هوندو آهي. ايماندار انسان آهي، پنهنجي زندگي، ايمانداريءَ سان گذاري اٿس. سندس لکڻيون حقيقت تي مبني هونديون آهن.“