ڪامريڊ سوڀو گيانچنداڻيءَ جون بي تڪلف ڳالهيون - رضوان گل

ننڍي کنڊ جي ڏاهي

ڪامريڊ سوڀو گيانچنداڻيءَ جون بي تڪلف ڳالهيون

ساجد سنڌي ۽ رضوان گل

جنم جو هنڌ ۽ ڏينهن؟

تاريخ ۳ مئي ۱۹۲۰ع، ڳوٺ ٻنڊي، تعلقو ڏوڪري.

مزاجن توهان ڪهڙي قسم جا ماڻهو آهيو؟

انتهائي سادو ۽ دوستن تي اعتبار ڪندڙ.

پهرين ملاقات ۾ ماڻهوءَ جي ڪهڙي ڳالهه جو جائزو وٺندا آهيو؟

ته هو ڪيترو سچو آهي.

اوهان جي وڏي ۾ وڏي ڪمزوري؟

ٻار.

توهانجو قابل فخر ڪم؟

مون ڪڏهن سگريٽ نه ڇڪيو، شراب نه پيتو ۽ عورتن جو پيڇو نه ڪيو.

دولت، شهرت ۽ محبت مان چونڊ ڪرڻي پوي ته ڇا چونڊيندئو؟

ڪجھ به نه. منهنجي وفاداري سنڌ جي ڏتڙيل عوام سان آهي ۽ منهنجو مذهب انسانيت آهي، ڪتاب سڀني مذهبن جا پڙهيا اٿم. سڀني مذهبن جي تعظيم ڪيان ٿو. پر پاڻ مذهبي ناهيان. پيدائشي طرح گرو نانڪ جو پوئلڳ آهيان پر رامائڻ، مهاڀارت ۽ گيتا ننڍي هوندي کان پڙهيا اٿم. آ گرو گرنٿ جو پاٺي به رهيو آهيان ۽ ٻولين ۾ سنڌي، اردو، انگريزي، گرمکي، هندي، بنگالي، فارسي ۽ ٿوري گهڻي عربي به اينديون آهن.

توهان جي زندگيءَ جو بهترين سال، ڇو؟

اهڙا سال ۱۹۳۹ع کان ۱۹۴۱ع تائين آهن. ڇو ته اهي ٻه سال مون بحيثيت شاگرد شانتي نڪيتين ۾ گذاريا.

توهان جي زندگيءَ جو سڀ کان اهم ۽ پسنديده ڏينهن، ڇو؟

ڪو خاص نه. پر بهار جي شروعات ۽ گرمين جا آخري ڏينهن وڻندا آهن.

زندگي توهان جي نظر ۾؟

زندگي هڪ دفعو ملي ٿي، جنهن کي وئرٿ وڃائڻ نه کپي.

ڏک توهان جي نظر ۾؟

تڏهن محسوس ڪندو آهيان، جڏهن دوست misunderstanding ڪندا آهن.

خوشي، توهان جي نظر ۾؟

منهنجي وڏي خوشي، قوم ۽ ملڪ جي خوشحالي آهي.

پيار، توهان جي نظر ۾؟

منهنجي پيار جو دائرو، دنيا ڀر جا محنت ڪش، مزدور ۽ ڏکويل انسان آهن.

ڪنهن کان نفرت آهي؟

ظالمن ۽ ڊڪٽيٽرس کان.

خوشيءَ ۾ ڇا محسوس ٿيندو آهي؟

مان پنهنجون خوشيون، سڀني سان ورهائي خوش ٿيندو آهيان.

اداس لمحن ۾ ڇا ڪندا آهيو؟

ڪتاب پڙهندو آهيان يا ننڍڙن پوٽن سان کيڏندو آهيان.

زندگيءَ جي وڏي کان وڏي حاصلات؟

پنهنجي ضمير جي شانتي.

ڪا رهجي ويل خواهش؟

ڪا به نه.

ڪا هستي، جنهن اوهانجي زندگي مٽائڻ ۾ تمام وڏو ڪردار ادا ڪيو؟

مون سڀني عظيم ماڻهن جو مطالعو ۽ قرب ذاتي طرح حاصل ڪيو آهي. ٽئگور، گانڌي، جواهرلال نهرو، سباش بوس ۽ ڪامريڊ بخاري جي ڪردارن کان متاثر ٿيو آهيان. باقي منهنجي زندگي مٽائڻ ۾ منهنجي استاد ديوان ڪرمچند هڱوراڻيءَ جو وڏو هٿ آهي، جيڪو مونکيNJV هاءِ اسڪول ۾ وٺي هليو.

توهانجي زندگيءَ جا حسين ترين ڏينهن؟

شانتينڪيتن وارا ڏينهن.

زندگيءَ جي ڪا سڀ کان پياري شيءِ؟

ماڻهن جو قرب.

جيون جي ڪا کل جهڙي ڳاله؟

جڏهن ماڻهن کي اپار دولت هوندي به ان جي پويان ڊوڙندو ڏسندو آهيان ته ڏاڍو کلندو آهيان.

ڪنهن سفر جي تمنا؟

دل چويم ٿي ته؛ شانتينڪيتن، ممبئي ۽ بنگلور جيڪر گهمي اچان.

ڪا پراڻي ياد؟

ياد اٿم ته؛ هڪ دفعي ڊي جي سنڌ ڪاليج جي ليڪچر هال ۾ شامل ڇوڪرن آچاريه ڪرپلاڻي تي، جيڪو بعد ۾ ڪانگريس جو پريزيڊيٽ ٿيو، ٺٺول ڪئي هئي. جنهن تي هن پنهنجي ڪميونٽي جي ڇوڪرن کي دٻ پٽي هئي، سا اڄ به ياد اٿم.

ڪا شخصيت جنهن جي جدائيءَ جو احساس ٿيندو هجي؟

سڀني دوستن ۽ محبتين جي جدائيءَ جو ڏک ٿيندو آهي.

اهي ماڻهو جن تي اوهان کي رشڪ آيو؟

مون وٽ عزت نفس آهي، ڪنهن سان به ريس نه ڪندو آهيان.

ٻيهر زندگي مليوَ ته؟

وري ساڳئي طريقي سان عوام جي خدمت ڪرڻ جي ڪوشش ڪندس.

ظلم ڏسندي ڇا محسوس ٿيندو آهي؟

ڏاڍو ڏک ٿيندو آهي، جڏهن ڪنهن مظلوم جي مدد نه ڪري سگهندو آهيان.

مستقبل ۾، اوهان دنيا کي ڪيئن ٿا ڏسڻ چاهيو؟

جيڪڏهن قومون امن ۽ ڀائيچاري سان رهن ۽ ڏک سک ۾ هڪ ٻئي جي مدد ڪن ته ان کان بهتر ٻيو ڪو دنيا جو تصور نه رهندو.

اهو خواب، جيڪو هن وقت تائين پورو نه ٿيو هجي؟

مون سوچيو هو ته؛ هن ملڪ ۾ به سوشلسٽ انقلاب ايندو. پر افسوس اهو آهي ته جتي انقلاب آيو اتي به همراه پوئتي پئجي ويا.

سماج ۾ تبديلي ڪيئن ايندي؟

افسوس اهو آهي ته اسان وٽ هر سماجي برائي وڌندڙ آهي، ڪڏهن به گهٽجي نه ٿي.

زندگيءَ جي هائيڊ پارڪ لاءِ ڪو ڪڙو سچ؟

مان چاهيان ٿو ته هر ڪو نيڪ ۽ پاڙي اوڙي وارن لاءِ رحمت وارو پاڙيسري ٿئي.

جيڪڏهن توهان کي، پنهنجي دل جي ڳالهه، ڪنهن شعر ۾ ٻڌائڻ لاءِ چئجي ته؛ ڪهڙو شعر ٻڌائيندؤ؟

اڪبر اله آباديءَ جو شعر آهي؛

سوچا ٿا قوم ڪي ليئي بڙا سا ڪام،

ليڪن خيال موٽر بنگلي اور بيگم ۾ ره گيا.

وڻندڙ موضوع؟

ادب.

اهڙو ڪتاب جيڪو هن وقت تائين ذهن تي ڇانيل آهي؟
رومين رولانڊ Romain Rolland جو فرينچ ناول Jean-Christophe

ڪلا جي دنيا ۾ پسند جي شخصيت؟

پينٽر، نندلال بوس.

موسيقيءَ ۾ ڪنهن کي ٻڌندا آهيو؟

ڀڳت ڪنور رام.

پسند جا نثر نگار؟

ٽئگور، دوستو وسڪي، ٽالسٽاءِ، اوهينري ۽ موپاسان.

پسند جا شاعر؟

شاه لطيف ، اياز، والٽ وٽ مين ۽ ٽئگور.

وڻندڙ لباس؟

سنڌي، خلاصي سلوار ۽ قميص.

وڻندڙ خوشبو؟

گلاب ۽ رابيل. وس پڄي ته سڄي ملڪ ۾ گلاب پوکي ڇڏيان.

آٽو گراف؟

Do Good to all and be good to all.