رشيد راڄڙ

رشيد راڄڙ

سنڌ جو ارڏو ڪردار

علي ڏنو جروار

هونئنءَ ته سنڌ ۾ ڊسمبر جا وڇوڙا مشهور آهن، ڇو ته ڊسمبر ۾ اسان سنڌ واسين کان بينظير ڀٽو، شيخ اياز، سرمد سنڌي، قاسم پٿر ۽ ٻيا ڪيترائي بهترين انسان وڇڙي ويا آهن. پر هن سال نومبر جو مهينو شروع ٿيڻ سان ئي اسان کان سائين محمد ابراهيم جويو وڇڙي ويو ۽ اڄ وري سنڌ جو هڪ سينئر ۽ بيباڪ صحافي رشيد راڄڙ به اسان کان وڇڙي ويو آهي. رشيد راڄڙ جو سنڌ جي صحافت ۾ تمام وڏو نالو آهي. رشيد راڄڙ جي وڇوڙي تي سڄي سنڌ جا صحافي، سياسي ڪارڪن، کاٻي ڌر جا سياسي ورڪر توڙي قومپرست سڀئي ڏکويل آهن، لطيف سائين جون اهڙي موقعي بابت سٽون آهن ته

عبدالغفار تبسم

عبدالغفار ڀٽي تبسم

جڏهن ڄام پنهون ڄائو

ابراهيم لاشاري

سهڻي ستابي سنڌ منجهه شاعرن جي ڪا ڪمي ناهي ۲۰ نومبر اڱاري ڏينهن ۱۹۵۱ع ڌاري اڄ کان ڇاھٺ سال اڳ وادي مهراڻ جي سياسي، سماجي، ثقافتي، ادبي ضلعي لاڙڪاڻي جي ڳوٺ ميرپور ڀٽو جي نيڪ مرد محترم قادربخش ڀٽي جي گهر هڪ ذهين، نماڻي ۽ حساس طبعت جي ٻار عبدالغفار ڀٽي (تبسم) روئڻ بدران مرڪندي، مرڪندي پنهنجي مٺڙي امڙ جي گود ۾ جنم ورتو ته سندس جو گهر خوشين سان معطر بڻجي ويو، والدين کي اها پروڙ نه هئي ته اڳتي هلي اسان جو مرڪندڙ اکين جو ٺار پٽ شاعر بڻجي پنهنجو پنهنجي والدين جو نالو (تبسم عبدالغفار) سان ڏيهان ڏيهه مشهور ڪرائيندو، جڏهن هي ذهين ٻار درس ۽  تدريس حاصل ڪرڻ جي عمر لائق بڻيو ته کيس نصابي تعليم پرائڻ واسطي نئين ديري اسڪول منجهه داخل ڪرايو ويو، ڪجهه عرصو ان اسڪول منجهان پڙهي پوءِ ڳڙهي ياسين منجهان پرائمري جي تعليم پرايائين تعليم جي سلسلي کي اڳتي وڌائيندي سال ۱۹۶۶ع ڌاري مئٽرڪ جو امتحان هاءِ اسڪول نئو ن ديرو منجهان پاس ڪيائين تنهن بعد عبدالغفار تبسم گريجوئيشن جي تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ لاڙڪاڻي جي آرٽس ايند ڪامرس ڪاليجن مان سال ۱۹۷۲ع ۾ سند حاصل ڪئي.

ڊاڪٽر حمزه علوي - ڊاڪٽر ايوب شيخ

ڊاڪٽر حمزه علوي

ننڍي کنڊ جو ناميارو عالم، پنھنجي لکيل ڪتاب ”تشڪيل پاڪستان“ جي تناظر ۾

ڊاڪٽر ايوب شيخ

ڊاڪٽرحمزه علوي جي نالي ۾ ”علوي“ پڙهي مون ڳولڻ شروع ڪيو ته سندس حسب نسب ڇاهي؟ ڪير آهي؟ ڪٿان جو آهي؟ مون انٽرنيٽ تي ”علوي“ پئي لکيو ته ڪراچي جي پهرئين مسلمان ميئر حاتم علوي کانسواءِ ٻي ڪا به ڄاڻ نه پئي ملي. پوءِ تنهن ڏينهن آرٽس ڪائونسل ڪراچي ۾ سندس مقالن جي اردو ۾ ٿيل ترجمن جي ڪتاب ”تشڪيل پاڪستان“ جي مهورت جي موقعي تي ڪتاب جي مترجم ڊاڪٽر رياض شيخ مرحوم، حمزه علوي جي ڀاءُ مسٽر زين علوي سان ملايو، جيڪو پاڻ به گهٽ ۾ گهٽ ۸۰ ورهين جو ٿي لڳو. مرحوم حمزه علي، حاتم علوي صاحب جو ڀائيٽيو هيو. ننڍي هوندي کان ئي کيس سماج کي ڳولڻ ڦولهڻ جي تڙپ هوندي هئي. انٽرنيٽ تي هن جا ڪيئي عالمي سطح جا مضمون انگريزي ۾ موجود آهن، جن کي پڙهي سندس علمي حيثيت جو اندازو لڳائي سگهجي ٿو.

محمد ابراهيم جويو -۱

محمد ابراهيم جويو

ٻن صدين جي تاريخ جي پڄاڻي، عظيم مفڪر ۽ دانشور محمد ابراهيم جويو وڇڙي ويو، سنڌ سوڳوار

حيدرآباد (رپورٽ: غلام حسين خاصخيلي ۽ پون ڪمار)

سنڌي ٻولي جو ناميارو اديب، دانشور، ڏاهو محمد ابراهيم جويو ساهه جي تڪليف سبب حيدرآباد ۾ پنهنجي رهائشگاهه صحافي ڪالوني ۾ ۱۰۲ سالن جي ڄمار ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. محمد ابراهيم جويو جي لاڏاڻي جي خبر تي سڄي سنڌ ۾ سوڳ واري لهر ڇائنجي وئي. سنڌ جي اديبن، دانشورن سميت سياسي سماجي حلقن ۾ ڏک واري لهر ڇانيل آهي. محمد ابراهيم جويو کي پنهنجي رهائشگاهه صحافي ڪالوني ۾ ساهه جي تڪليف سبب سندس ساهه جو سڳو ٽٽڻ سبب سنڌ واسين کان هميشه جي لاءِ وڇڙي ويو، سندس وڇوڙي تي سنڌي ادبي سنگت، عوامي تحريڪ، قومي عوامي تحريڪ، جسقم سميت مختلف سياسي سماجي تنظيمن طرفان محمد ابراهيم جويو جي لاڏاڻي تي ڏک جو اظهار ڪندي سوڳ جو اعلان ڪيو آهي. محمد ابراهيم جويو جي لاڏاڻي جي خبر پهچڻ تي سنڌ بارڪائونسل جي سڏ تي ڪراچي کان ڪشمور تائين سوڳ ملهائيندي عدالتن مان ڪيسن جون صرف تاريخون ورتيون ويون. محمد ابراهيم جويو جي لاڏاڻي جي خبر ملڻ تي سندس مٽن مائٽن سان گڏوگڏ سوين اديب، دانشور، شاعر، سياستدان سندس حيدرآباد واري رهائشگاهه تي پهتا. مرحوم محمد ابراهيم جويو کي چار پٽن جو اولاد ۽ ٻن نياڻي جو اولاد آهي. جنهن مان هڪ نياڻي جيڪا وفات ڪري چڪي آهي. مرحوم محمد ابراهيم جويو جي جنازي نماز حيدرآباد صحافي ڪالوني ۾ ادا ڪئي وئي. جنهن ۾ سياسي، سماجي، ادبي حلقن سميت سوين ماڻهن شرڪت ڪئي. مرحوم محمد ابراهيم جويو جو مڙهه کي ڄامشورو علامه آءِ آءِ قبرستان ۾ مٽيءَ ماءُ حوالي ڪيو ويو  مرحوم محمد ابراهيم جويو جو تڏو صحافي ڪالوني حيدرآباد ۾ سندس رهائشگاهه تي وڇايو ويو آهي. سندس پٽن منور علي جويو، مظفر علي جويو، نياڻي ظفر الله ميمڻ، ڏوهٽي محسن جويو سان تعزيت جو سلسلو جاري آهي. تڏي تي عوامي تحريڪ جو سربراهه رسول بخش پليجو، شاعره مهتاب محبوب ۽ ٻيا تڏي تي پهتا. نامياري اديب، دانشور محمد ابراهيم جويو جي فرزند منور علي جويو چيو ته اسان جي والد سياست ۽ ادب جي ميدان ۾ تمام وڏي خدمت ڪئي. هن سياست ۽ ادب جي لاءِ ماڊل رول وارو ڪردار ڪيو. اسان سان سندس رويو رهبر جهڙو هيو. بابا اسان جي تمام بهترين پرورش ڪئي. سندس فرزند مظفر علي جويو چيو ته بابا هاريءَ جو پٽ هيو، پنهنجي محنت ۽ جدوجهد سان وڏو نالو پيدا ڪيائين. اسان کي گهرجي ته محنت ۽ جدوجهد سان اڳتي وڌون بابا سنڌ جي حقن ۽ ادب جي لاءِ جيڪا جاکوڙ ڪئي اها تاريخ ۾ سونهري لفظن سان ياد رکي ويندي. ابراهيم جويو جي ڏوهٽي محسن جويو چيو ته ابراهيم جويو اسان جي تمام وڏي تربيت ڪئي. ادب جي ميدان ۾ سندس خدمتون هميشه ياد رهنديون. سندس وڇوڙي سان اسان کي دلي صدمو پهتو آهي. ابراهيم جويو جي نياڻي ظفر الله ميمڻ چيو ته محمد ابراهيم جويو منهنجي عزت پٽ وانگي ڪندو هو. سندس وڇوڙي سان دلي صدمو پهتو آهي، سندس يادون ۽ خدمتون اسان کي هميشه ياد رهنديون.  سنڌي ٻولي جي نامياري اديب، دانشور، ڏاهي محمد ابراهيم جويو جي زندگيءَ جو پروفائل هن ريت آهي. محمد ابراهيم جويو ۱۳ آگسٽ ۱۹۱۵ع تي اڳوڻي ضلعي دادوءَ (۽ هاڻي ڄامشوري) جي ڳوٺ ’آباد‘ ۾ هڪ هاريءَ جي گهر ۾ پيدا ٿيو. ٽن سالن جو هو ته سندس والد محمد خان جويو، پهرين مهاڀاري جنگ بعد پکڙيل وڏيءَ بيماريءَ ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. محمد ابراهيم جويي جو ننڍپڻ غربت ۾ گذريو، پر همت نه هاريندي، پرائمريءَ جا چار درجا ڳوٺ ۾ پڙهي، ۱۹۲۷ع ۾ اي. وي اسڪول، سَن ۾ داخل ٿيو، جتي سائين جي. ايم. سيد جي مهربانين سان ٽي درجا انگريزي پڙهي، ۱۹۳۰ع ۾ سنڌ مدرسة الاسلام ڪراچيءَ ۾ داخلا ورتائين. جتي چوٿين کان ستين درجي تائين پڙهيو، ان زماني ۾ ستون درجو مئٽرڪ شمار ٿيندو هو، هن ۱۹۳۴ع ۾ مئٽرڪ جي امتحان ۾ سنڌ مدرسة السلام مان ٻِي پوزيشن ماڻي ۽ ۲۰ رپيا ماهوار اسڪالرشپ حاصل ڪيائين. سنڌ مدرسي ۾ ان وقت علامه عمر بن محمد دائود پوٽو پرنسپال هو محمد ابراهيم جويو سندس لائق شاگردن ۾ نمايان هو. محمد ابراهيم جويو ۱۹۳۸ع ۾ ڊي جي سنڌ ڪاليج مان بي اي جي ڊگري حاصل ڪئي ۽ کيس ڪاليج ۾ ڊاڪٽر گربخشاڻي، ڀيرومل مهرچند آڏواڻي ۽ منگهارام ملڪاڻيءَ جهڙن استادن جي صحبت ۽ محبت حاصل رهي. ۱۹۴۰ع ۾ سنڌ مدرسي طرفان بي. ٽي ڪرڻ لاءِ بمبئيءَ جي ايس. ٽي ڪاليج پڙهڻ ويو، جتان موٽندي ئي کيس ۱۹۴۱ع ۾ سنڌ مدرسي ۾ ’اسسٽنٽ ماسٽر‘ مقرر ڪيو ويو.

عبدالستار ڀٽي

عبدالستار ڀٽي

طارق عزيز شيخ

سنڌ لٽريچر فيسٽيول ۾ جڏهن صنم مارئي جو پروگرام شروع ٿيو تڌهن ستار ڀٽي سان آخري ملاقات ٿي، مرحوم پنهنجو ڪتاب ”ستار ڀٽي، شخصيت ۽ خط“ بابت ٻڌايو ته اڃا هاڻي ورهائي ختم ڪيو اٿم، توهان جي ڪاپي پوسٽ ڪندس، انهي ۾اوهان جي رپورٽ به آهي جڏهن انڊيا جا سنڌي اديب ڪراچي آيا هيا ۽ اوهان عوامي آواز جا رپورٽر هئا. مون کي ياد اچي ويو اهو هندو جيم خاني ۾ 2003 ڌاري پروگرام ٿيو هو، ستار ڀٽي تڏهن سنڌي ادبي سنگت ڪراچي جو سيڪريٽري هو ۽ سندس دور ۾ ڀلا ۽ يادگار پرگرام ٿيا هئا.

حاجي ذوالفقار علي تمراڻي - خدا بخش تمراڻي

حاجي ذوالفقار علي تمراڻي

خدا بخش تمراڻي

اڇي واري جي وڏن وڏن دڙن کي کنڀ چيو ويندو آھي. کنڀ مان ڪنب ٺھيو. ڪنب کي، شهر ڪرڻ ۽ شهر کي ترقي ڏياريندڙن ۾ مرحوم حاجي ذواالفقار احمد  تمراڻي جو وڏو ڪردار آهي.

سڪندر شيخ - استاد خالد چانڊيو

سڪندر شيخ

لاڙڪاڻي جو ساغر صديقي

استاد خالد چانڊيو

اڄ دل چيو ته ڪجھ لکجي پر ڇا لکجي ڪنهن تي لکجي. لاڙڪاڻي شھر جي رستن تي موٽر بائيڪ ڊوڙائيندي سوچيندو رهيس ته لاهوري محلي جي روڊ تان گذرندي هڪ سٻاجهڙي ۽ جهونڙي ادبي ساٿي سان ملاقات ٿي وئي. ذھن جنبش کاڌي. مٿيون عنوان لکجي ويو. دوست به سوچيندا هوندا ته آخر لاڙڪاڻي ۽ ساغر صديقي جو پاڻ ۾ ڪهڙو تعلق. پر ڪڏھن ڪڏھن ڪي شخصيتون، فطرتن ۽ عادتن، هڪجهڙيون لڳنديون آھن. ايئن ئي لاڙڪاڻي شھر جي ادبي ماحول ۾، ھو مون کي ساغر صديقي جهڙو لڳندو آھي. جيئن لاهور جي فٽ پاٿن تي، ساغر کي چانھ چڪي پيئاري، سندس محنتن مان ڪيترا ئي ادب جا وڏا نالا ٿي ويا، تيئن ئي هتي لاڙڪاڻي ۾ هن فقير صفت انسان سان لاهوري محلي جي هڪ ننڍڙي هوٽل تي ويٺي ويٺي، ڪيترا ئي دوست، شاعريءَ جي ميدان ۾ صاحبِ ڪتاب ٿي ويا.

شهباز دراني - حميد ڀٽو

شهباز دراني

سنڌ جو ليجنڊ اداڪار ۽ فلم اسٽار

حميد ڀٽو

سنڌ ڌرتي جي سونهن سان سينگاريل سوين خوبصورت ۽ مڻيادار، موتين جهڙا اداڪار، فلمسٽار موجود آهن. اهڙن ئي خوبصورت احساسن جو مالڪ اداڪاري وسيلي سنڌ جي لکين ماڻهن جي دلين تي راڄ ڪندڙ شهبازخان دراني به هڪ آهي. شهبازخان دراني هڪ اداڪار هجڻ سان گڏو گڏ سنڌ جي لاءِ وسيع ۾ بهترين سوچون رکندڙ ماڻهن ۾ هڪڙو موتيءَ داڻو هو. ٽيليويزن جي متعارف ٿيڻ بعد ناٽڪ جي دنيا تمام گهڻو اوج ماڻيو، جنهن ۾ تمام ٿورڙن اداڪارن پاڻ ملهايو جن جي نرالي اداڪاري اڄ به ڪنهن کان وسري نه ٿي سگهي. اهڙن ئي اداڪارن منجهان ”شهبازخان دراني“ پڻ هڪ آهي شهباز دراني ۳۱ ڊسمبر ۱۹۴۶ع ڌاري حافظ محمد جمن جي گهر پٺاڻ ڳوٺ ويجهو نيو سعيد آباد ۾ جنم ورتو. سندس والد انگريز دور جو دوراڱو ھو. سندس ننڍپڻ ۾ حافظ قرآن جي گهر ۾ جنم وٺڻ سبب کيس مذهبي پاسي ڏانهن لاڙو هو. شهباز دراني کي ننڍي هوندي ئي نيو سعيد آباد جي مدرسي ۾ داخل ڪيو ويو، جتي هن ديني تعليم حاصل ڪئي. ان کانپوءِ هن کي سرڪاري اسڪول ۾ داخل ڪيو ويو ۽ انجنيئرنگ ڪورس ڪري آبپاشي کاتي ۾نوڪري ورتائين. جتان شهبازخان دراني سال ۲۰۰۰ع ڌاري ايگيوڪيٽو انجنيئر جي عهدي تان ريٽائرمينٽ حاصل ڪئي. شهباز دراني کي ۱۹۶۵ع ڌاري فني دنيا ۾ اچڻ جو شوق پيدا ٿيو. کيس ناليواري فلمي ڪهاڻيڪار ۽ هدايتڪار موسيٰ ڪليم ۽ هدايتڪار ايس واءِ احمد جن سنڌي فلم رنگ محل ۾ اداڪار طور هن کي متعارف ڪرايو، جنهن کانپوءِ شهباز دراني ۳۰ کان وڌيڪ فلمن ۾ پنهنجي فني صلاحيتن جو مظاهرو ڪيو، جن فلمن ۾ ڌاڙيل جو دشمن، جانو ڌاڙيل، پرو چانڊيو، غيرت جو سوال، جلال چانڊيو، بي بي سي لاءِ تيار ڪيل عالمي شهرت يافته فلم جناح ۾ خان عبدالغفار خان جو اهم ڪردار پڻ ادا ڪيو. اردو فلم جهان برف گرتي هي، ديواني دو، تلاش، هانگ ڪانگ ڪي شعلي، ٽينا ۽ دنيا جي پهرين پشتو فلم يوسف خان شهربانو سميت انگار، فرار، ڦانسي، ديلار بدر، آخري گولي ۽ ٻين فلمن ۾ هن اداڪاري جا جوهر ڏيکاريا ۽ بي بي سي لاءِ تيار ڪيل انگريزي ڊرامي ٽريفڪ ۾ ڊرائيور جو مک ڪردار ادا ڪيو. جڏهن ته شهباز دراني کي ٽيليويزن تي عبدالڪريم بلوچ متعارف ڪرايو. جنهن سان شهباز دراني جي تمام پراڻي سنگت رهي. شهباز دراني ٽيليويزن جي سمورن وڏن پروڊيوسرن سان گڏجي ڪم ڪيو آهي، سندس ٽيليويزن تان ديوارين ناٽڪ ۾ ڪيل ڪردار کيس تمام گهڻي شهرت ڏياري. جنهن بعد مقبوليت جي بلندين تي فن جي دنيا اندر وڏي شهرت ماڻي.

محمد عظيم رند

محمد عظيم رند

ٽھڪ ڪڏھن به ناھن مرندا

ناصر پنھور

ڪالهه محمد عظيم رند به گذاري ويو. جيتوڻيڪ هو سنڌ يونيورسٽي ۾ مختلف انتظامي عهدن تي رهيو، ڪجهه عرصو پبلڪ رليشن آفيسر طور ڪم ڪيائين، پر سندس اصل سڃاڻپ هڪ طنز و مزاح جي ليکڪ هئڻ سان گڏ هڪ سماجي ڪارڪن واري آهي. بدين ضلعي جي ٽنڊي غلام علي جي ڀرسان ڳوٺ حاجي جاني رند ۾ جنم وٺندڙ عظيم رند هڪ ليکڪ طور ڄڻ ته علي احمد بروهي ۽ حليم بروهي جو تسلسل هئو. هو سنڌ يونيورسٽي ڪالوني جي سنڌي ادبي سنگت جي بنيادي ڪارڪنن مان هڪ هو. سندس دوستن ۾ شوڪت شورو، عبدالقادر جوڻيجو، عابد مظهر ۽ بلبل کورواهي شامل هئا. ڊاڪٽر خان محمد پنهور جي ادارت ۾ شايع ٿيندڙ ماهوار پارس جي اوائلي سٿ جو حصو رهيو. انهيءَ سٿ ۾ قاسم حيدر، نياز پنهور، ڊاڪٽر بدر سومرو، شفيع چانڊيو ۽ سريش ماکيجاڻي شامل هئا. پارس ۾ ئي هن باقاعده لکڻ شروع ڪيو. جنهن ۾ طنز و مزاح تي مبني سندس ڪيتريون ئي لکڻيو ڇپيون.

مسرور پيرزادو

مسرور پيرزادو

غزل جو خوبصورت شاعر

فياض جتوئي

بهترين نوجوانن ۾ اسان جوخوبصورت شاعر مسرور پيرزادو به آهي جنهن ٿوري وقت ۾ سنڌي شاعري کي ٽي سهڻا مجموعا ڏئي سڀني جو ڌيان پاڻ ڏانهن ڇڪرايو آهي.

احمر نديم ميمڻ

احمر نديم ميمڻ

ڪئناڊا ۾ سنڌ جو شانائتو خدمتگار

ذوالفقار شيخ (ٽورانٽو، ڪئناڊا)

سڌريل معاشرن ۾ فيس بوڪ ۽ سوشل ميڍيا جا ٻيا پليٽ فارم هڪ ٻئي سان ڄاڻ ونڍڻ لاءِ ڪم آندا پيا وڃن پر ڏٺو اهو ويو آهي ته اسان سنڌين جي گھڻائي فيسبوڪ کي هڪ پئي جا پٽڪا لاهڻ لاءِ ئي استعمال ڪري ٿي ۽ اهي پليٽ فارم ڪجھ دوستن جي هٿ ۾ ائين آهن جيئن ڀولڙي جي هٿ ۾ بندوق. اسان مان گھڻائي انقلاب جا فارمولا هٿ ۾ کنيو پيا هلن، جن تي عمل توهان اسان کان ئي ڪرائڻ چاهيندا ۽ جيڪر اسان مان ڪنهن انهن سان اختلاف ڪرڻ جي جرئت ڪئي يا شين کي انهن انقلابين جي نظرن سان نه ڏٺو ته پوءِ ڪله مري ويا. مون جڏهن سنڌ کان هزارين ڪوھ ڏور پنهنجي ڌرتيءَ ۽ ماروئڙن جو چنگ چوريندڙ ڪردارن تي لکڻ جو سوچيو هيو ته اها به خبر هيم ته ان جي مخالفت به ٿيندي ۽ اهو ئي ٿيوجو گزريل هفتي منهنجي هن سلسلي ۾ ڊاڪٽر اعجاز ترڪ تي لکيل ڪالم منهنجي دلبر اسحاق تنيو کي سفا ڪاوڙائي وڌو، هو پراڻو دوست به آهي ته اڪابر ۽ سنڌ پرست شاعر طور به سڃاتو ويندو آهي، مون سندس تنقيد کي اکين تي رکندي پنهنجي هن سلسلي کي ان ڪري جاري رکڻ جو سوچيو آهي ته شايد ان سان اسان جي نئين نسل کي سنڌ سان بي انتها پيار ڪندڙ اهڙن ڪردارن مان اتساھ ملي.

حاجي مولا بخش بوزدار - احسان علي لغاري

حاجي مولا بخش بوزدار

ناليوارو سگهڙ ۽ شاعر - ستاويھين ورسيءَ جي مناسبت سان

احسان علي لغاري

منهنجو بزرگ دوست فقير ولي محمد هنڱورو، پنهنجي ڪچهريءَ ۾ جڏهن به سگهڙن ۽ شاعرن بابت ڳالهائيندو هو ته پنهنجي مُربي استاد صادق فقير ڀنڀري ۽ ڪجهه ٻين سٺن شاعرن، جن سان هن گهڻو وقت گذاريو ۽ گهڻو ڪجهه حاصل ڪيو، يا جن سٺن ماڻهن جي صحبت کيس نصيب ٿي، انهن جو  ذڪر ڪندو هو، ته حاجي مولابخش بوزدار جو ذڪر ضرور ڪندو هو. استاد ولي، معاشي طور غريب هوندي به علم ۽ ڄاڻ جي معاملي ۾ سندس دل اڇڙي ٿر جي واريءَ جي ڀٽن وانگر آهي، جيڪا سدائين پئي موجون هڻندي آهي، ڪنهن به موضوع تي ڳالهائبو ته ٻئي جي ڳالهه روڪي به پنهنجي ڳالهه ٻڌائيندو ۽ اهڙي ته معلومات ڏيندو جو وڃي ٿئي خير، ۽ وري جي خبر نه هوندس ته صفا هٿ مٿي کڻي سڌو ڪندو ۽ چوندو بابا ان بابت خبر ناهي. مون سميت ادبي دنيا جو وڏو حلقو کيس چاهي ٿو، ۽ سڀني کي خبر آهي ته استاد ولي پنهنجي ڳالهين ۽ ڄاڻ ۾ صفا کرو ماڻهو آهي. مون کي به سندس انهيءَ ادا متوجه رکيو آهي، ۽ خوش نصيبي آهي جو سندس صحبتين ۾ شامل آهيان.

لياقت علي سومرو- ساجد مسڻ

لياقت علي سومرو

سماج سُڌارڪ جون سماجي خدمتون

ساجد مسڻ

اسان کي آڱرن تي ڳڻڻ جيترا ماڻهو ملندا، جيڪي پنهنجي سموري زندگي خلق جي خدمت لاءِ وقف ڪري ڇڏيندا آهن. انهن ۾ سماج سڌارڪ، روشن خيال، شاگرد دوست، علم و ادب دوست ۽ عوام دوست لياقت علي سومرو به هڪ آهي. هن جو جنم محترم خدا بخش سومرو جي گھر ۰۱-۰۶-۱۹۵۹ع ۾ اباڻي ڳوٺ سيهڙ ۾ ٿيو. هن پرائمري تعليم پنهنجي ئي اباڻي ڳوٺ سيهڙ ۾ حاصل ڪئي. هن ميٽرڪ ۱۹۷۷ع ۾ گورنمينٽ حيدربخش جتوئي هاءِ اسڪول ڏوڪري مان ڪئي ۽ انٽر به ۱۹۷۹ع ۾ گورنمينٽ حيدربخش جتوئي سائنس ڪاليج ڏوڪري مان ڪئي.