محمد فقير مسخرو
او ادا، او ڀائو،
ٿورو هيڏانهن......!!
نصير مرزا
اصل ۾ اِن پاسي مون کي ڪي ٽي اين جو ڊائريڪٽر نور جوکيو وٺي ويو هو.
ڪيڏانهن!؟ جادو واري شهر دادوءَ ڏانهن. جنهن جي ڊگري ڪاليج واري وڏي گرائونڊ تي
ڪوئي ميوزڪ ڪنسرٽ هو ۽ ظاهر آهي اُتي آئون سير سپاٽي جي خيال سان نه، شو کي ڪنڊڪٽ
ڪرڻ جي لاءِ ويو هئس. هيءُ نما شام جهڙو ڪوئي وقت هو ۽ ”شو“ شروع ٿيڻ ۾ ڇاڪاڻ ته
اڃا ڪو وقت هو، تڏهن سوچيم.. ڇو نه ان ڪلراٺي گرائونڊ جي چوڦير ڪي چڪر ٻڪر ئي ڏيئي
وٺان....اڙي هان؟ هي ڇا!...گرائونڊ ۾ گهمتاريون ڏيندي ڏيندي اوچتو ڀاسيم، ڄڻ دنيا
جي چوٿين ڪنڊ ۾ اچي نڪتو آهيان ۽ جنهن طرف نگاهه ٿي کنيم، کٻڙن جا گهاٽا گهاٽا وڻ
هئا ۽ ٻيو، قبرون ئي قبرون، قبرون ئي قبرون....تڏهن سوچڻ لڳس يا منهنجا موليٰ،
دادو شهر جي وچ ۾ هيءَ ڇا ماجرا....۽ هي هيڏو قبرستان هتي اچي ڪٿان ويو؟ پوءِ خبر
پئي! هو ئي ته آهي هن شهر جو وڏي ۾ وڏو ”لعل هنديءَ وارو مُقام..“ ته بس ان مُقام
۾ موجود قبرن جي ڀرسان، وڻن مان ڇڻيل سڪل پتن تي پير رکندو، اڳتي وڌندو پئي ويس،
جو پويان کان ڪو پراسرار آواز ٻڌم... او ادا.... او ڀائو.... او جاني....او سهڻا....او ريڊيي وارا....۽ هيڏانهن
هي آئون جيڪو ازلي ابدي ڊڄڻو آهيان ۽ جيڪو قبرستانن مان لنگهندي اصل ئي مڙي ناهيان
ڏسندو، ڪلمي پاڪ جو ورد ڪري نيٺ ڊڄي، ڊڄي جان کڻي جو مُڙي ڏسان ته هڪڙيءَ قبر جي
ڪتبي تي نگاهه پئجي ٿي وڃيم، لکيل هو سنڌ جو يگانو مزاحيه فنڪار محمد فقير (مسخرو)
هن لحد ۾ ابدي آرامي آهي، ۽ ان نالي هيٺان لکيل هو، تاريخ وفاتِ ستاويهين فيبروري
اوڻيهه سو پنجاسي. وڌي وڃي سندس قبر جي پيرانديءَ کان جو بيٺس ته لڳم، پنهنجن ئي
ٺاهيل کيڪار وارن ٻولن سان کيڪاريندي چويم پيو؛
احمد خان
مدهوش
خليل عارف سومرو
احمد خان مدهوش جو جنم، سُگهڙن
جي سرواڻ حضرت جلال کٽي رنگريز جي نکُ مان ۽ ڪاڇي جي پوتر ڪُک مان، ۰۵ اپريل ۱۹۳۱ع تي حاجي فقير شغلي
جي گهر ۾، ڳوٺ سلطان چانڊيو کان خيرپور ناٿن شاهه ويندي، ڏاند گاڏي ۾ ٿيو. ائين هن
جي زندگي جي شروعات سفر کان ٿي ۽ آخري سفر تي اسهڻ تائين، هن زندگي توڙي شاعري ۾
هڪ ڊگهي مسافري طئي ڪئي.
