; سنڌي شخصيتون: October 2015

29 October, 2015

مامون گل فقير مڱڻهار - انور ڏنگڙائي

مامون گل فقير مڱڻهار
واڄن سان خوشيون ورهائيندڙ
انور ڏنگڙائي
پوري هڪ صديءَ جو اکين ڏٺو شاهد هي فنڪار جنهن ڪيترن ئي راڄن، ڪيترين ئي ذاتين، ڪيترين ئي ذاتين جي چڱن مڙسن سان ملاقاتون ڪيون. انهن جي فيصلن، روين، اٿڻي ويهڻي، چال چلت، سخاوت، موذائپ، ڳالهائڻ جي لهجن، سهپ، اسهپ، هر شيءِ کان واقف. جنهن به ڪميونٽيءَ جي ڳالهه ڪندو، ان سڄي ڪميونٽيءَ جو ڪلچر اکين اڳيان اچي بيهندو. جنهن ماڻهوءَ جو نقل ڪندو، ان ماڻهوءَ جي شڪل سو نظر نه ايندي. باقي آواز،لهجو هو بهو پيو  پسبو هو شاديون مراديون وڄائڻ ويندو هو، ان ڪري انهن شادين مرادين ۾ ٿيندڙ ڀت ۽ مانيءَ جي ڳالهه، ڀت جي ذائقي ۽ لست جي ڳالهه به وڏي ذائقي سان ڪندو هو. ڪنهن ڪاڄ ۾ماني نه مليس ۽ بک ڪاٽي آيو ته اُها ته اڃا به وڌيڪ مرچ مصالحي سان ڪندو.

08 October, 2015

ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي - ۲

ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي

جيئي سنڌ جي نعري ۽ هاري تحريڪ جو خالق

محمد سليمان وساڻ



هي آزاد ۽ روشن خيال، اڏول ۽ ارڏو انسان هوش عقل ۽ جوش سان ڌرتيءَ وارثن لاءِ قومي جنگ جوٽيندڙ، سنڌين لاءِ سوڀون ماڻيندڙ قومي قافلي جو قائد، جيئي سنڌ نعري جو خالق، عملي انسان، قومي شاعر، انقلابي اديب، ليکڪ، قانوندان ۽ سياستدان، وڏيرڪي ڦرلٽ ۽ بيگاري نظام جو دشمن، قومي تحريڪن ويلن ۽ مهلن جو مڙس، غلامي کان نجات ۽ آزادي جو پيغام ڏيندڙ، انسانيت دوست، فلاسافر، ڏاهو، پيرن ۽ پٺي اگهاڙن، ڪوڏر، ٽوپي، پٽڪي، اجرڪ، بوڇڻ، ڏاٽي، ڪهاڙي، هر ڪاهيندڙ يڪتارو ۽ چنگ وڄائيندڙ هاري لاءِ جيون حوالي ڪندڙ حيدر بخش هڪ نيڪ مرد رئيس الهداد خان جتوئي جي گهر ۾ شاهوڪار تهذيب ۽ ثقافت واري ماٿري موهن جي دڙي لڳ خوش نصيب ڳوٺ بکو ديري اڳوڻي تعلقي لب دريا هاڻوڪو ڏوڪري ضلعو لاڙڪاڻي ۾ تاريخ ۷ آڪٽوبر ۱۹۰۱ تي جنم ورتو. پاڻ اڃا ٻن سالن جي عمر جو هو سندس امڙ وفات ڪري وئي پوءِ والد، ڏاڏي ۽ پڦيءَ کيس پاليو.

شمس العلماءِ مرزا قليچ بيگ


شمس العلماءُ مرزا قليچ بيگ

چوڻي آهي، ته ماڻهو مريو وڃن، پر سندن ڪم انهن جا يادگار رهجي وڃن. مرحوم شمس العلماءُ مرزا قليچ بيگ هڪ اهڙو انسان ٿي گذريو آهي.
سرڪاري نوڪريءَ ۾ ته مرزا صاحب گهڻائي تعريف جهڙا ڪم ڪيا، جن لاءِ سرڪار کان کيس گهڻو ئي داد مليو، پر جن ڪمن تي سنڌ جي هر ماڻهوءَ کي ناز هئڻ گهرجي، سي آهن مرزا مرحوم جا خانگيءَ طور سرانجام ڏنل ڪم. اُهي آهن سندن جدا جدا مضمونن تي ليک لکڻ ۽ ڪتاب ٺاهڻ.

05 October, 2015

عبدالمنان ميمڻ - مٺل جسڪاڻي

عبدالمنان ميمڻ
هر واقف دوست نه ٿو ٿي سگهي
مٺل جسڪاڻي
انسان آدجڳاد کان اڃا تائين ارتقا جي مرحلن مان گذري رهيو آهي. وقت وقت جي ڳالهه آهي. ڪو زمانو هو، صرف روبرو ملاقاتون ئي پهرين واقفيت ۽ پوءِ دوستي يا دشمني جو ذريعو هيون. ان کان پوءِ ٻُڌ سُڌ جي بنياد تي پرپُٺ جون ياريون ٿينديون هيون. شروعاتي دور ۾ ٻُڌ سُڌ جو ذريعو ماڻهو هوندو هو. چون ٿا مهمان کان خبرون وٺڻ ۽ ڏيڻ جو رواج به ان ڪري ئي پيو ته جيئن هر نئون ۽ پراڻو احوال ٿي سگهي.

آپا افروز صديقي- علي نواز آريسر

آپا افروز صديقي
پنهنجي ٻوليءَ سان جذباتي لڳاءُ رکندڙ
علي نواز آريسر
جڏهن به تعليم جو ذڪر نڪرندو ته سنڌ جي پنجن عورتن آپا شمس عباسي، آپا مريم نُوحاڻي، آپا انيتا غلام علي، دادي ليلان ۽ آپا افروز صديقيءَ جو اُن ۾ ذڪر ضرور شامل هوندو، ڇاڪاڻ جو هنن پنجن ئي عورتن تعليم جي ميدان ۾ نمايان خدمتون انجام ڏنيون ۽ خاص طور تي ڇوڪرين جي تعليم تي وڌ کان وڌ ڌيان ڏنو ۽ هُوءَ انهيءَ ۾ ڪامياب به ٿيون. سنڌ جي نامور ڪهاڻيڪار، ڊرامه نويس، اسڪرپٽ رائيٽر ۽ تعليمي ماهر، آپا افروز صديقي، ۲۱ جولاءِ ۱۹۴۴ع تي حيدرآباد ۾ ڄائي. سندس وڏا اصل شڪارپور جا رهاڪو هئا. سندس والد جو نالو حاجي امير علي صديقي هو. هن مختلف ادارن مان تعليم حاصل ڪندي، اديب، عالم، فاضل سنڌي، ايم اي، بي ايڊ، هوميوپيٿڪ ڊپلوما (ڊاڪٽري جي ڊگري) حاصل ڪئي. هُوءَ ننڍپڻ کان ئي ذهين هُئي. کيس سنڌي، بلوچي، اردو، عربي، فارسي ۽ انگريزي ٻولين تي عبور حاصل هو.