قرة
العين حيدر
جيڪس
يادِ ڪَياسِ
زاهده حنا
ڏکڻ ايشيا مان غربت جي خاتمي تي سيفما سائوٿ فري ميڊيا ايسوسيئيشن جي
ٽن ڏينهن واري ڪانفرنس ۱۸ آگسٽ ۲۰۰۷ع
تي ختم ٿي ۽ اسان ۱۹ آگسٽ
جو صبح سويري ڪولمبو کان ۵۰-۵۵ ميل پري ڪالوتارا پهتا آهيون.
هڪ ننڍڙو ڳوٺ جنهن جي سينڌ ۾ ريل جي پٽڙي سندور وانگر نڪتل هئي. رائل پام بيچ ريزورٽ
جي پهرين منزل تان مان سج کي هندي سمنڊ جي غضبناڪ لهرن ۾ ٻُڏندي ڏسي رهي هئس. هو اولهه
طرف جهڪندي جهڪندي اوچتو نگاهن کان اوجهل ٿي وڃي ٿو ۽ اونداهي ڇانئجي وڃي ٿي. اونداهي
۽ لهرن جي شور ۾ يادن جو ڪُن آهي، جيڪو مون کي ڳهي رهيو آهي. عيني آپا ياد اچي رهي
آهي. ڪيترا سال پهريان ڪولمبو جو سفر مون ”سيتا هرڻ“ جي صفحن تي ڪيو هو. ان وقت به
مون کي ”سيتا هرڻ“ جا منظر ياد اچي رهيا هئا. ۱۹۷۶ع ۾ جڏهن مان پهريون دفعو ڪولمبو پهتي هئس ته ايئرپورٽ تي پاڪستاني هاءِ
ڪميشن جي نيول اتاشي ڪمانڊر خورشيد زيدي ۽ ان جي زال گيتي آرا منهنجا منتظر هئا. اسان
ٽيئي هڪ ٻئي جي لاءِ اجنبي هئاسين پر تعلق جي ان ڌاڳي سان ٻڌل هئاسين، جيڪو عيني آپا
۽ منهنجي وچ ۾ هو. خورشيد زيدي کي ڪراچي مان مخدومي عثمان حيدر ۽ ان جي زال محموده
عثمان حيدر فون ڪيو هو؛ ”زاهده بي بي، بمبئي عيني وٽ وڃي رهي آهي. ان کي هندستان جو
ويزا ڪولمبو مان ملندو. تنهنجي گهر ترسندي.“ محموده ڀاڀي جنهن ڪيترا سال اڳ ”مشاھداتِ
بلادِ اسلاميه“ لکيو هو ۽ ان جي هڪ ڪاپي مون کي عنايت ڪئي هئي، ان کي جڏهن مون چيو
ته؛ ”ڀاڀي هيءَ ته اها ئي ڳالهه ٿي ته: مڃ نه مڃ مان تنهنجو مهمان“ ته محموده ڀاڀي
مون کي ڇڙٻ ڏيندي چيو ته؛ ”بس هاڻي اڳيان هڪ لفظ نه ڳالهائجانءِ.“ مان چپ ٿي ويس ۽
جڏهن مان ايئرپورٽ تي لٿي آهيان ته اُهي ٻئي موجود هئا ۽ انهيءَ ڳالهه تي خوش هئا ته
ماسي عيني ۽ پڦي عيني جي دوست جي ميزباني ڪندا.