محمد خان ترڪ
مير اعظم ٽالپر
اڄ جڏهن ڪجهه لکڻ
جو خيال ڪيم ته اتفاق سان ٽنڊو ڄام جي هڪ اهڙي استاد جو چاليهو هو، جنهن آخري گهڙين
تائين علم، ادب ۽ تعليم سان محبت جي ڪري قلم پنهنجي هٿ مان نه ڇڏيو. يعني محمد خان
ترڪ جنهن جو جنم ۱۰۲۴ع ڌاري هڪ استاد فتح محمد ترڪ جي گهر ۾ ٿيو ۽ سندس وڏو ڀاءُ عبدالرحيم
ترڪ به پرائمري استاد هو (عبدالرحيم ترڪ جو پٽ ايران ۾ پاڪستاني سفارت خاني ۾
ملازم به هو) محمد خان ترڪ تي هر وقت مرڪ رهندي هئي. محمد خان ترڪ کي انگريزن جي
زماني ۾ سنڌي فائنل (ست درجا) پاس ڪرڻ تي ۱۹۴۰ع ڌاري ۱۸ سالن جي عمر ۾ نوڪري ملي
وئي. ان وقت ٻارن جي پٺن تي اڄڪلهه جي ٻارن وانگر ڪتابن جي ڀري ٻڌل نه هوندي هئي ۽
نه ئي ٽرالي جيترا ڪتاب هوندا هئا. پر صدر ايوب سنڌي فائينل ختم ڪري مئٽرڪ (ڏهه
درجا) لازمي ڪئي، ان سان سنڌي ٻولي کي به وڏو ڌڪ لڳو.
محمد خان ترڪ خانداني ۽ هڪ
بنيادي استاد هو، هن کي بورڊ تي لکڻ ۽ سمجهائڻ جو فن هو، ان کانسواءِ ايجوڪيشن جو
رڪارڊ چيڪ ڪرڻ جو ماهر هو ۽ ناليواري هيڊ ماستر محمد يعقوب ميمڻ (مشهور دانشور ۽
ليکڪ سراج الحق ميمڻ ۽ فهميده حسين ميمڻ جو والد) جي ماتحت ڪلاس ٽيچر ٿي ڊيوٽي ڪئي
۽ ۱۹۸۵ع ۾ لاڳيتو ۲۵ سال گورنمينٽ بوائز پرائمري اسڪول زرعي يونيورسٽي ٽنڊو ڄام جو
هيڊ ماستر رهڻ بعد رٽائر ٿيو. سندس شاگردن ۾ ڪيترائي شاگرد وڏن عهدن تي آهن، جن ۾
گائيني جي ڊاڪٽرياڻي سلطانه صديقي، سنڌ جي وزيراعليٰ جي انڪوائري ٽيم جو چيئرمين
عبدالسبحان ميمڻ، وفاق ۾ گورنمينٽ آف پاڪستان (فيڊرل) ايڊيشنل سيڪريٽري ٽيڪسٽائيل ڊاڪٽر
مير اعجاز ٽالپر، اسٽيٽ لائيف انشورنس جو آفيسر غفران ميمڻ، ان کانسواءِ عبدالسلام
ميمڻ وغيره. محمد خان ترڪ جي بيماري ۾ کيس ڏسڻ لاءِ عبدالسلام ميمڻ ۽ سندس گهرواري
غزل سلام (سابق پي ٽي وي ڊراما آرٽسٽ غزل صديق) خاص ڪراچي کان آيا هئا. محمد خان
ترڪ رٽائر ٿيڻ بعد به قلم پنهنجي هٿ مان نه ڇڏيو ۽ آخر دم تائين هو سابق چيئرمين
مير غلام اڪبر ٽالپر جو منشي هو. هي ۹۴ سالن ۾ گذاري ويو ۽ پٺيان ڇڏي ويو ٻه پاڻ
جهڙا فرزند، جيڪي استاد آهن، منور حسين ترڪ ۽ راجا ترڪ.
(مير اعظم ٽالپر
جي ڪالم؛ استاد جو رُتبو ۽ ڳالهائي ويندڙ غير ذميوار ٻولي، ڏيھاڙي عبرت ۱۱ نومبر
۲۰۱۸ع تان کنيل)
No comments:
راءِ ڏيندا